Diễn đàn cây thuốc nam

Xu hướng sử dụng thuốc Đông y để chữa bệnh ở nước ta đang ngày càng gia tăng. Một phần vì theo kinh nghiệm dân gian thuốc Đông y lành tính, an toàn cho sức khỏe do có thành phần là thảo dược tự nhiên nên được đánh giá là an toàn, có hiệu quả lâu dài và có thể dùng kéo dài. Bởi vậy, chữa bệnh bằng Đông y được người dân ở nhiều nơi tin tưởng, đặc biệt là các nước có nền y học cổ truyền lâu đời như Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam…
Phần nữa vì giá cả của thuốc Đông y thường rẻ hơn rất nhiều so với thuốc tân dược, đặc biệt là những bài thuốc Nam sử dụng cây lá vườn nhà theo kinh ngiệm chữa bệnh hiệu quả của ông lang bà mế các dân tộc Việt, người dân có thể tự tìm kiếm được từ cộng đồng . Ngày nay, để tránh những tác dụng phụ do tân dược, người dân ở các quốc gia ở châu Âu và Mỹ cũng có xu hướng sử dụng các loại thuốc hay thực phẩm chức năng từ thảo dược để chữa bệnh, phòng ngừa và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy thuốc Đông y không hề vô hại với sức khỏe của chúng ta. Không những thế mối nguy hiểm của thuốc Đông y đôi khi còn nghiêm trọng hơn thuốc tân dược rất nhiều khi dùng thuốc Đông y trôi nổi (không rõ nguồn gốc xuất xứ, không ghi ngày tháng sản xuất, hạn sử dụng, không rõ thành phần) lại gây họa nhiều hơn là lợi.
Người bệnh muốn dùng thuốc Đông y hiệu quả, nên chọn những sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, ghi tên doanh nghiệp sản xuất, ghi rõ thành phần, công dụng, khuyến cáo. Tốt hơn là lựa chọn các loại thuốc Đông y thế hệ 2 kế thừa từ bài thuốc bí truyền của dân gian, sản xuất trên dây chuyền công nghệ hiện đại tại nhà máy dược đạt chuẩn GMP-WHO (Thực hành tốt sản xuất thuốc theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới). Các sản phẩm thuốc Đông y thế hệ 2 thường được sản xuất thành dạng viên nén, viên nhộng, cốm, siro rất tiện lợi trong việc phân liều, sử dụng, cất trữ, bảo quản và vận chuyển.
Người bệnh sử dụng thuốc thang thì cần được các thầy thuốc có địa chỉ đã được phép hành nghề khám và kê đơn, hướng dẫn cách sử dụng thuốc. Thuốc sẽ được mua theo đơn tại địa chỉ có phép hành nghề để đảm bảo về chất lượng của dược liệu làm thuốc. Cần loại bỏ đi thói quen tự khai bệnh, tự mua thuốc uống theo tâm lý”có bệnh thì vái tứ phương” trong khi chữa bệnh thì đòi hỏi cần phải được bác sĩ khám bệnh và kê đơn để tránh việc tiền mất mà tật vẫn mang. Việc sắc thuốc thang cần đúng phương pháp và làm theo chỉ dẫn của thầy thuốc khám và kê đơn sẽ làm tăng hiệu quả chữa bệnh.
Theo cảnh báo của các chuyên gia y tế, thuốc Đông y cũng có những tác dụng phụ, đặc biệt là khi dược liệu bị nhiễm các hóa chất độc hại có trong thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích tăng trưởng… Những hóa chất độc hại này thường được dùng khi nuôi trồng, hoặc bị nhiễm vào đất, nước. Nhiều loại dược liệu chỉ chứa vài chục % hoạt chất, thậm chí có dược liệu đã bị hút sạch hoạt chất(dược liệu rác). Bởi vậy, nếu dược liệu không được kiểm soát, không kiểm định chất lượng thì rất dễ gây hại cho sức khỏe của người bệnh.
Một số loại thuốc Đông y được bảo quản bằng asen, thủy ngân, phospho, lưu huỳnh…trong quá trình chống ẩm mốc cho dược liệu. Những chất độc hại này nếu tồn dư trong thuốc vượt ngưỡng cho phép có thể dẫn đến ngộ độc cho người dùng. Nhiều loại thuốc Đông y trôi nổi trên thị trường còn trộn lẫn corticoid để có hiệu quả cao. Corticoid là thuốc, thường được sử dụng để làm giảm viêm, giảm sưng, đỏ da, ngứa và dị ứng hoặc các vấn đề như hen suyễn, viêm khớp, sử dụng Corticoid như con dao hai lưỡi vì thuốc có thể làm giảm khả năng đề kháng với nhiễm trùng và tương tác với các thuốc khác hoặc tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Nếu nạp corticoid quá nhiều vào cơ thể dài ngày có thể dẫn đến loãng xương, viêm loét dạ dày, chảy máu dạ dày, suy thận, thậm chí đột tử. Vì thế việc sử dụng Corticoid cần phải được thực hiện đúng chỉ định, ngiêm túc theo hướng dẫn của Y, Bác sỹ điều trị.
Một số sản phẩm thuốc Đông y được quảng cáo theo kiểu truyền tai, truyền miệng hoặc truyền thông thái quá trên các phương tiện truyền thông, bệnh gì cũng chữa được, nhưng sự thực là hiệu quả không rõ rệt hoặc kém hiệu quả, khiến thiệt thòi cho người bệnh nên cần phải hết sức cẩn trọng trong lựa chọn sản phẩm thuốc đông y để sử dụng điều trị bệnh cho bản thân mỗi người.
Những cảnh báo của các chuyên gia y tế nêu ở trên sẽ giúp mọi người có thêm kiến thức và hiểu biết, trở thành những người tiêu dùng thông thái, tránh được những thiệt thòi gây nên bởi các biểu hiện chưa tốt về đạo đức kinh doanh trong lĩnh vực sử dụng thuốc Đông y đối với chăm sóc sức khỏe sức khỏe hiên nay.
Bùi Văn Hải